تاریخ تحولات سیاسی ایران (کتاب)
تاریخ تحولات سیاسی ایران کتابی است نوشته موسی نجفی و موسی فقیه‌حقانی. تمرکز کتاب از نظر تاریخی از دوره پادشاهان صفوی تا وقوع انقلاب اسلامی است. بخش‌های کتاب به صورت توالی تاریخی و با تأکید بر نقاط عطف رویدادها تدوین شده است. این کتاب بر پایه جایگزینی تاریخ تحلیلی به جای تاریخ نقلی تدوین شده است؛ در‌نتیجه در آن ترکیبی از اندیشه سیاسی و جریان‌های اجتماعی نیز دیده می‌شود. ترجمه عربی این کتاب نیز در فروردین ۱۳۹۲ در بیروت منتشر شد. چاپ دهم کتاب در سال ۱۳۹۵ راهی بازار شد. یکی از خصوصیات این کتاب پرداختن به مسائلی همچون هویت ملی، مبانی ایرانیان و مسیر دولت - ملت است.
معرفی
کتاب شرح وقایع تاریخی ایران اسلامی شیعی و تحلیل آن وقایع بر محور "سنوات مهم تاریخی" است، که در بیست فصل گنجانده شده است. یکی از خصوصیات این کتاب پرداختن به مسائلی همچون هویت ملی، مبانی ایرانیان و مسیر دولت - ملت است. دغدغه‌ی گردآورندگان این اثر ارائه‌ی متنی تاریخی- تحلیلی در مقابل متن های جریان تاریخ نگاری سکولار است.
فصل های کتاب
- فصل اول: مقدمه ای بر تاریخ ایران از گذشته تا صفویه
- فصل دوم: ظهور شیعیان صفوی یا اعظم حوادث ایران و اسلام
- فصل سوم: دوران گذار (از نادرشاه افشار تا آقامحمدخان قاجار)
- فصل چهارم: دوران قاجاریه (از ابتدای قاجاریه تا آغاز دوره ناصری)
- فصل پنجم: ایران و نیم قرن پادشاهی ناصرالدین شاه
- فصل ششم: ملاک خدمت و خیانت براساس موازنه مثبت و منفی در تاریخ تحولات ایران از معاهده ترکمانچای تا تحریم تنباکو
- فصل هفتم: تحلیل تاریخی قیام تحریم تنباکو
- فصل هشتم: تحلیلی از وضعیت ایران در دوران سلطنت مظفرالدین شاه و بحث پیرامون چند قرارداد استعماری
- فصل نهم: ریشه های تاریخی نهضت مشروطیت ایران
- فصل دهم: جریان شناسی نهضت مشروطیت
- فصل یازدهم: نجف و مشروطیت ایران پس از فتح تهران
- فصل دوازدهم: علل و عوامل مظلومیت و شهادت شیخ فضل‌الله نوری
- فصل سیزدهم: دو سطح تحلیل تاریخ تحولات ایران (اصول اندیشه تعالی در نقد اندیشه ترقی)
- فصل چهاردهم: مقابله علما با استعمار و نقد و بررسی شرق شناسی و تاریخ نگاران مشروعیت
- فصل پانزدهم: پادشاهی نافرجام و دولت های ناپایدار
- فصل شانزدهم: مقدمات فکری و سیاسی پیدایش حکومت پهلوی و مساله دین، دولت و تجدد
- فصل هفدهم: پادشاهی یک قزاق
- فصل هجدهم: ایران در حکومت پهلوی دوم (۱۳۲۰ تا ۱۳۵۷)
- فصل نوزدهم: نگاهی به تکاپوی سیاسی - فرهنگی فراماسونری در ایران
- فصل بیستم: بررسی ده واقعه و موج بیداری تاریخی در پنج قرن اخیر ایران
انتشار کتاب و ترجمه
کتاب توسط موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران به چاپ رسیده است. ترجمه عربی کتاب در فروردین ۱۳۹۲ در بیروت منتشر شد.
درباره نویسندگان
کتاب نوشته موسی نجفی و موسی فقیه‌حقانی است.
موسی نجفی در سال ۱۳۴۱ در اصفهان متولد شد. نجفی عضو سابق هیئت علمی گروه آموزشی علوم سیاسی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، مدیر گروه اندیشه سیاسی دانشکده الهیات و فلسفه دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران و رئیس پژوهشکده فرهنگ، انقلاب و تمدن اسلامی و رئیس گروه نظریه‌پردازی انقلاب اسلامی و مدیر گروه دوره دکترای علوم سیاسی با گرایش مسائل ایران در مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی و استاد دانشگاه علوم اسلامی رضوی است.
نجفی صاحب «نظریه تکوین و تکون هویت ملی ایرانیان» در کرسی‌های نظریه‌پردازی است. نجفی به خاطر تألیف کتاب مراتب ظهور فلسفه سیاست در تمدن اسلامی برنده کتاب سال جمهوری اسلامی ایران شد. این کتاب همچنین جز کتب برگزیده معرفی شده توسط دبیرخانه دین پژوهان کشور در سال ۱۳۸۲ است.
موسی فقیه حقانی مورخ، استاد دانشگاه است. «تاریخ فراماسونری در ایران» ، «خاندان پهلوی به روایت اسناد» و «یادداشت‌های یک روزنامه‌نگار» ازجمله کتاب‌های حقانی است.